Ryż stanowi podstawę pożywienia milionów ludzi na całym świecie. Rośnie głównie w gorącym i wilgotnym klimacie, ale jest popularny na całym świecie. Stanowi też wartościowe źródło substancji odżywczych z węglowodanami na czele. Ryż paraboliczny świetnie nada się na posiłki dla sportowców, ryż brązowy basmati - dla osób zmagających się z problemami z układem pokarmowym. Co jeszcze warto wiedzieć o ryżu?

Ryż - co to właściwie jest?

Ryż to gatunek zboża, występującego w wielu gatunkach i tysiącach odmian. Ryż siewny rośnie na łodygach osiągających wysokość do 150 centymetrów, jego kłosy zawierają od 30 do 100 jadalnych ziaren. Szczególnie trudno wyobrazić sobie bez niego jadłospis mieszkańców Azji - w Chinach był uprawiany już osiem tysięcy lat temu. Do Europy dotarł kilkaset lat przed naszą erą. Niektórzy przypisują sprowadzenie go na ten kontynent Aleksandrowi Wielkiemu, który miał przywieźć ryż do Grecji po podbojach w krajach Azji.

Najważniejsze rodzaje ryżu

By wymienić i opisać wszystkie znane rodzaje ryżu, trzeba byłoby zapisać grubą księgę. Wiele z nich jest dostępnych w Polsce, ale do najpopularniejszych należą:

• ryż biały: najłatwiej dostępny i najchętniej spożywany. Jest pozyskiwany w wyniku tzw. polerowania, które pozbawia go wielu składników odżywczych;
• ryż brązowy: cena tego produktu nie jest zbyt wysoka, choć jest nazywany ryżem naturalnym. To ziarna mniej przetworzone, pozbawione jedynie niejadalnej łuski, stanowią bogate źródło błonnika;
• ryż czarny: czyli dziki, zawiera między innymi przeciwutleniacze;
• ryż basmati: ma długie i cienkie ziarna, charakteryzuje się lekko orzechowym posmakiem;
• ryż paraboliczny: choć jest biały, zachowuje składniki odżywcze dzięki obróbce parą wodną pod wysokim ciśnieniem.

Ryż możemy również podzielić ze względu na długość ziarna na krótkoziarnisty, średnioziarnisty i długoziarnisty.

Ryż - właściwości

Ryż jest ceniony nie tylko ze względu na duże plony, które przynoszą obsiane nim pola, ale także wysoką zawartość energetyczną. Zawdzięcza ją dużej ilości łatwo przyswajalnych węglowodanów. W tym przypadku ceniony jest zwłaszcza ryż brązowy, który w mniejszym stopniu niż biały podwyższa poziom cukru we krwi. W nasionach ryżu odnajdziemy również sporo białka, w tym tzw. białka egzogenne, które muszą być pozyskiwane przez organizm z zewnątrz. Mniej przetworzone rodzaje ryżu są też bogatym źródłem błonnika. Ich atutem jest nie tylko korzystny wpływ na pracę jelit, ale też fakt, że organizm powoli je trawi i na dłużej zapewniają uczucie sytości. Poza tym w ryżu znajdziemy witaminy z grupy B, witaminę E, magnez, żelazo i cynk. Ziarna tej rośliny niemal nie zawierają natomiast tłuszczu.

Sposoby przygotowania ryżu

Ryż znajduje mnóstwo zastosowań w kuchni. W polskiej stanowi dodatek do wielu różnych dań - od zup, przez sałatki, po zapiekanki i sosy. Jest też podstawą kuchni azjatyckiej oraz risotto, jednego ze sztandarowych dań wywodzących się z Włoch. Ryż spotkamy też w hiszpańskiej paelli czy brytyjskiej potrawie tikka masala, wywodzącej się z kuchni indyjskiej.